ปลูกต้นไม้ ได้เงิน! เข้าใจง่ายเรื่องคาร์บอนเครดิต สำหรับเกษตรกร

คาร์บอนเครดิตคืออะไร?

คาร์บอนเครดิต คือสิทธิที่แสดงว่าเราสามารถลดหรือดูดซับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) ได้ 1 ตัน เมื่อมีคาร์บอนเครดิต เราสามารถขายให้บริษัทที่ปล่อยคาร์บอนเยอะ ๆ เพื่อนำไปหักลบการปล่อยก๊าซของเขาได้

พูดง่าย ๆ คือ “คนที่ช่วยโลก ได้สิทธิไปขายให้คนที่ทำลายโลก”

ทำไมเกษตรกรถึงขายคาร์บอนเครดิตได้?

เพราะธรรมชาติ เช่น ต้นไม้ ดิน พืชคลุมดิน ช่วยดูดซับคาร์บอนได้ตามธรรมชาติ หากเกษตรกรใช้วิธีการทำเกษตรที่ช่วยลดก๊าซ เช่น:

ปลูกต้นไม้ยืนต้นหรือป่าเศรษฐกิจ
ใช้ระบบเกษตรเชิงนิเวศ (Agroforestry)
ปลูกข้าวแบบปล่อยน้ำแห้งสลับ (AWD)
ไม่เผาฟางข้าวและใช้ปุ๋ยอินทรีย์

ทั้งหมดนี้ล้วนมีส่วนช่วยลดคาร์บอนและนำไปสู่การ “รับคาร์บอนเครดิต” ได้

ปลูกอะไรถึงได้เงินจากคาร์บอนเครดิต?

ตัวอย่างพืชที่ปลูกเพื่อสร้างเครดิต

ต้นไม้เศรษฐกิจ: เช่น สัก พะยูง ยางนา ตะเคียน
พืชคลุมดิน: เช่น ถั่วเขียว ถั่วพร้า
ป่าไม้ผสม (Agroforestry): ปลูกไม้ยืนต้นร่วมกับพืชกินได้ เช่น มะม่วง + กล้วย + ขิง

ตัวอย่างแนวทางทำจริง

ปลูกต้นไม้ 1 ไร่ = ดูดซับคาร์บอนได้หลายตันต่อปี
ถ้าเข้าสู่ระบบตรวจวัดที่ได้มาตรฐาน (เช่น T-VER) ก็จะสามารถขายเป็นรายได้เสริมได้

เกร็ดน่ารู้: ราคาคาร์บอนเครดิตในตลาดไทยอยู่ระหว่าง 300–2,000 บาท/ตัน แล้วแต่คุณภาพและวิธีการ

ขั้นตอนการเริ่มต้นง่าย ๆ

ศึกษาว่าพื้นที่ของเราปลูกต้นอะไรได้บ้าง
วางแผนการปลูกอย่างน้อย 5–10 ปี (เพื่อดูดซับคาร์บอนต่อเนื่อง)
ติดต่อกลุ่มหรือองค์กรที่ช่วยรับรองคาร์บอนเครดิต เช่น อบก. (องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก)
บันทึกข้อมูลการปลูกอย่างละเอียด
เข้าสู่กระบวนการตรวจวัด (MRV) และขอรับรอง T-VER

ขั้นตอนการขอคาร์บอนเครดิตแบบง่าย ๆ

เลือกกิจกรรม: เช่น ปลูกต้นไม้ ทำป่า หรือปลูกข้าวแบบลดก๊าซ
เก็บข้อมูลการทำจริง: บันทึกวันปลูก พื้นที่ และการจัดการที่ทำ
สมัครเข้าร่วมโครงการ T-VER: ผ่านเว็บไซต์ของ อบก. หรือผ่านตัวแทน เช่น วิสาหกิจชุมชน
ตรวจวัดผล: ให้หน่วยตรวจสอบมาตรวจดูว่าเราลดก๊าซได้จริงเท่าไร
ได้รับคาร์บอนเครดิต: หลังผ่านการตรวจจะได้รับสิทธิและสามารถนำไปขายได้

บางหน่วยงานหรือกลุ่มเกษตรสามารถช่วยประสานงานให้ฟรี เช่น กลุ่มวิสาหกิจ หรือองค์กรพัฒนาเอกชน

ระบบ T-VER คืออะไร?

T-VER (Thailand Voluntary Emission Reduction) คือระบบที่ อบก. ตั้งขึ้นให้บุคคลหรือเกษตรกรทั่วไปสามารถทำกิจกรรมลดก๊าซเรือนกระจก แล้วขอรับรองเป็นคาร์บอนเครดิตเพื่อนำไปขายได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย

จุดเด่นของ T-VER:

สมัครใจเข้าร่วมได้ (ไม่บังคับ)
ระบบโปร่งใส มีการตรวจวัดจริง
ขายเครดิตให้เอกชนได้ทันทีที่ได้รับการรับรอง

รายละเอียดระบบ T-VER จาก อบก. https://www.tgo.or.th

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

ปลูกต้นไม้ได้เงินแน่นอนเลยหรือ?

ได้แน่นอน ถ้าเข้าระบบที่รับรองคาร์บอนเครดิตและมีการตรวจวัดตามขั้นตอน

ต้องปลูกเยอะไหมถึงจะคุ้ม?

เริ่มต้นที่หลักไร่ก็สามารถทำได้ โดยเฉพาะหากรวมกลุ่มวิสาหกิจชุมชนจะยิ่งคุ้ม

ต้องเสียเงินไหม?

บางโครงการภาครัฐและเอกชนมีทุนสนับสนุน เช่น บางจาก ธ.ก.ส. เป็นต้น

สรุปบทความ

คาร์บอนเครดิตไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป เกษตรกรไทยสามารถใช้พื้นที่ที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์ โดยการปลูกต้นไม้และจัดการฟาร์มอย่างยั่งยืน เพื่อสร้างรายได้เพิ่มจากการขายเครดิต ผ่านระบบที่เชื่อถือได้อย่าง T-VER หากเริ่มต้นตั้งแต่วันนี้ อีกไม่กี่ปีข้างหน้าคุณอาจมีรายได้เสริมที่มั่นคง โดยแทบไม่ต้องเพิ่มต้นทุนเลย